3.4 Dipper ve non-dipper tansiyon Dipper ve non-dipper tansiyonun tanımı ilk kez 1988 de LANCET te yayımlanan bir araştırma ile tanımlanmıştır (12). ( O’Brien E, Sheridan J, O’Malley K. DIPPERS AND NON-DIPPERS. The Lancet. 1988;332(8607):397.) Kan basıncı, uykunun ilk birkaç saatinde en düşük seviyelerine düşer, uykudan uyanıklığa geçilecek sabah saatlerinde ise yükselir. Gece kan basıncında meydana gelen düşme oranı kişiden kişiye değişkenlik gösterebilmekle birlikte populasyonun büyük çoğunluğunda %10- 20 arasında (dippers) gerçekleşmektedir, gece kan basıncı düşüşünün < %10 olduğu kişilere ise nondippers denilmektedir (18, 20). Diğer yandan gece kan basıncı gündüzden yüksek olan bir grup da mevcuttur ve bunlara reverse dippers denilmektedir. Eğer gündüz kan basıncı normal ve gece kan basıncı yüksek ise bu grup noktürnal hipertansifler olarak adlandırılır. Gece kan basıncı düşüşünün normalden daha fazla olduğu kişiler (> %20) ise ekstrem dippers olarak tanımlanmaktadır (21). Nondipper kan basıncı oluşmasında uyku kalitesinin kötülüğü, sempatik sinir sistemi aktivitesinde artma, parasempatik sistem aktivitesinde azalma, glukortikoid kullanımı, renal hastalık varlığı gibi faktörler sorumlu tutulmaktadır. Kan basıncı gece düşenler ve düşmeyenler diye bir sınıflandırma yapmanın gereği ise iki grup arasında kardiyovasküler morbidite ve mortalitenin farklı bulunmasından kaynaklanmıştır. Nondipper kan basıncına sahip olan bireylerde kardiyovasküler morbidite ve mortalite daha yüksek bulunmuştur (22, 23). Diğer yandan hipertansif hastalarda ekstrem gece kan basıncı düşüşünün sessiz koroner iskemi ve sessiz serebral infarktüse yol açtığını gösteren yayınlar mevcuttur (24, 25). Diürnal kan basıncı varyasyon bozukluğundaki mekanizma hala tam olarak netlik kazanmamıştır, muhtemelen geceleri otonomik sistemdeki denge sempatik sinir sistemi lehine kaymaktadır (2, 26). Uyku döneminde kan basıncının %1020 azalma göstermemesi, non-dipper HT nin hedef organ hasar riski, özellikle kalp (sol ventrikül hipertrofisi (SVH) 11
3.4 Dipper ve non-dipper tansiyon Dipper ve non-dipper tansiyonun tanımı ilk kez 1988 de LANCET te yayımlanan bir araştırma ile tanımlanmıştır (12). ( O’Brien E, Sheridan J, O’Malley K. DIPPERS AND NON-DIPPERS. The Lancet. 1988;332(8607):397.) Kan basıncı, uykunun ilk birkaç saatinde en düşük seviyelerine düşer, uykudan uyanıklığa geçilecek sabah saatlerinde ise yükselir. Gece kan basıncında meydana gelen düşme oranı kişiden kişiye değişkenlik gösterebilmekle birlikte populasyonun büyük çoğunluğunda %10- 20 arasında (dippers) gerçekleşmektedir, gece kan basıncı düşüşünün < %10 olduğu kişilere ise nondippers denilmektedir (18, 20). Diğer yandan gece kan basıncı gündüzden yüksek olan bir grup da mevcuttur ve bunlara reverse dippers denilmektedir. Eğer gündüz kan basıncı normal ve gece kan basıncı yüksek ise bu grup noktürnal hipertansifler olarak adlandırılır. Gece kan basıncı düşüşünün normalden daha fazla olduğu kişiler (> %20) ise ekstrem dippers olarak tanımlanmaktadır (21). Nondipper kan basıncı oluşmasında uyku kalitesinin kötülüğü, sempatik sinir sistemi aktivitesinde artma, parasempatik sistem aktivitesinde azalma, glukortikoid kullanımı, renal hastalık varlığı gibi faktörler sorumlu tutulmaktadır. Kan basıncı gece düşenler ve düşmeyenler diye bir sınıflandırma yapmanın gereği ise iki grup arasında kardiyovasküler morbidite ve mortalitenin farklı bulunmasından kaynaklanmıştır. Nondipper kan basıncına sahip olan bireylerde kardiyovasküler morbidite ve mortalite daha yüksek bulunmuştur (22, 23). Diğer yandan hipertansif hastalarda ekstrem gece kan basıncı düşüşünün sessiz koroner iskemi ve sessiz serebral infarktüse yol açtığını gösteren yayınlar mevcuttur (24, 25). Diürnal kan basıncı varyasyon bozukluğundaki mekanizma hala tam olarak netlik kazanmamıştır, muhtemelen geceleri otonomik sistemdeki denge sempatik sinir sistemi lehine kaymaktadır (2, 26). Uyku döneminde kan basıncının %1020 azalma göstermemesi, non-dipper HT nin hedef organ hasar riski, özellikle kalp (sol ventrikül hipertrofisi (SVH) 11
www.UlusalTezMerkezi.net internet sitesi akademik bilgiye erişimi kolaylaştırmak amacıyla kurulmuştur. YÖK ile herhangi bir bağlantısı yoktur. Tezlerin aranılan anahtar kelime ile ilgili bölümleri adil kullanım hakkı çerçevesinde, kanunlara uygun olarak yayınlanmaktadır. Herhangi bir ticari kar etme amacı olmaksızın sadece bilgiye erişimi hızlandırmak amaçlıdır. Istek, Sikayet, Oneri: [email protected]Tamam
