Origanum türü, 25-80 cm. boylanabilir ve toprağın üzerine yayılarak gelişir. Biber gibi kokan koyu yeşil renkli yaprakları, haziran ile ekim ayları arasında beyaz ya da pembe renkte açan çiçekleri vardır. Orta büyüklükteki çok yıllık bu bitkiler, genellikle sıcak iklimi sever ve kurak, besince zengin, çoğunlukla kireçli topraklarda iyi yetişirler. Günümüzde Origanum türleri doğal olarak doğadan toplanıldığı gibi bazılarının çelikle ve tohumla üretimi de yapılmaktadır [28]. Nötr veya bazik toprakları tercih ederler [29]. Nemli toprakları çok sevmezler [30]. Ayrıca, topraktaki azot, fosfor ve potasyum miktarının Origanum türlerinin gelişimini olumlu etkilediği yapılan bir çalışmada bildirilmiştir [31]. Toprağı gübrelemenin Origanum türleri açısından olumlu sonuçlar verdiğini gösteren çalışmalar da bulunmaktadır [32,33]. Yine Origanum türlerinin azot, fosfor ve potasyum içeren gübrelerle gübrelenmesinin verimi arttıracağı da ileri sürülmektedir [34-35]. Döktüğü tohumlarıyla çoğalırlar. Daha çok taşlı yamaçlar, kayalık dağlar ve yüksekliğin (0-4000 m) arasında olduğu bölgeleri doğal habitat olarak seçmektedirler. Temmuz ayından eylül ayına kadar çiçekli dönemi olabilip, ağustos ayından ekim ayına kadar da tohumlu olarak görülebilir. Çiçekler hermofrodit ( dişi ve erkek organ bir arada) ve cezp edici olup, arılar ve pulkanatlılar familyasındaki böcekler tarafından tozlaşmaları sağlanır [29].Çeşitli kimyasal ve aromatik özelliklerinden dolayı, değişik tür ve ekotiplere sahip olup, tarımda, ilaç ve kozmetik endüstrisinde, besin maddelerini kokulandırmada, alkolik içeceklerde, parfümeride ve baharatların yapımında büyük ölçüde kullanılırlar [36]. 1.2.2. Kullanım Alanları 1.2.2.1. Tıp Origanum, tıpta yıllardan beri kullanılmaktadır. Sindirim, solunum sistemi rahatsızlıklarında, antiseptik, antispazmatik, gaz giderici, terletici, kadın hastalıklarında, uyarıcı, balgam – idrar ve gaz söktürücü, ses kısıklığı, öksürük, boğmaca, kellik ve uyuzluğun tedavisinde kullanılabilecek özelliklere sahiptir. Bronşit, astım, eklem ağrıları ve kas ağrılarında haricen de kullanılır. Kan dolaşımını düzenleyici etkisi vardır. Kansızlık, kalp damarlarını açıcı, tansiyon, damar sertliği, karaciğer hastalıkları, mide ağrısı, barsak sancıları ve barsak parazitlerine karşı, şeker hastalığı, ağız kokusu ve diş ağrılarında olumlu yönde etkisi vardır [37]. Ağız yangılarına karşı etkilidir. Arı ve böcek sokmalarında da yangıyı kesip rahatlatır. Bu etkilerinden yararlanmak üzere, yukarda tarifi verilen infüzyonla ya da, 1 tatlı kaşığı dolusu bitkinin suda kaynatılmasıyla hazırlanan dekoksiyonla ağız iyice çalkalanır. Böcek veya arı sokması durumlarında, sokulan yer aynı dekoksiyonla sıkıca ovuşturulur. Sabahları kahve veya çay yerine bir bardak kekik çayı içen, etkisini kısa sürede fark edecektir: Zeka keskinliği, midede rahatlık, sabah öksürüğüne tutulmamak ve genel bir rahatlık. Kekik, çiçeklenme zamanı 5
Origanum türü, 25-80 cm. boylanabilir ve toprağın üzerine yayılarak gelişir. Biber gibi kokan koyu yeşil renkli yaprakları, haziran ile ekim ayları arasında beyaz ya da pembe renkte açan çiçekleri vardır. Orta büyüklükteki çok yıllık bu bitkiler, genellikle sıcak iklimi sever ve kurak, besince zengin, çoğunlukla kireçli topraklarda iyi yetişirler. Günümüzde Origanum türleri doğal olarak doğadan toplanıldığı gibi bazılarının çelikle ve tohumla üretimi de yapılmaktadır [28]. Nötr veya bazik toprakları tercih ederler [29]. Nemli toprakları çok sevmezler [30]. Ayrıca, topraktaki azot, fosfor ve potasyum miktarının Origanum türlerinin gelişimini olumlu etkilediği yapılan bir çalışmada bildirilmiştir [31]. Toprağı gübrelemenin Origanum türleri açısından olumlu sonuçlar verdiğini gösteren çalışmalar da bulunmaktadır [32,33]. Yine Origanum türlerinin azot, fosfor ve potasyum içeren gübrelerle gübrelenmesinin verimi arttıracağı da ileri sürülmektedir [34-35]. Döktüğü tohumlarıyla çoğalırlar. Daha çok taşlı yamaçlar, kayalık dağlar ve yüksekliğin (0-4000 m) arasında olduğu bölgeleri doğal habitat olarak seçmektedirler. Temmuz ayından eylül ayına kadar çiçekli dönemi olabilip, ağustos ayından ekim ayına kadar da tohumlu olarak görülebilir. Çiçekler hermofrodit ( dişi ve erkek organ bir arada) ve cezp edici olup, arılar ve pulkanatlılar familyasındaki böcekler tarafından tozlaşmaları sağlanır [29].Çeşitli kimyasal ve aromatik özelliklerinden dolayı, değişik tür ve ekotiplere sahip olup, tarımda, ilaç ve kozmetik endüstrisinde, besin maddelerini kokulandırmada, alkolik içeceklerde, parfümeride ve baharatların yapımında büyük ölçüde kullanılırlar [36]. 1.2.2. Kullanım Alanları 1.2.2.1. Tıp Origanum, tıpta yıllardan beri kullanılmaktadır. Sindirim, solunum sistemi rahatsızlıklarında, antiseptik, antispazmatik, gaz giderici, terletici, kadın hastalıklarında, uyarıcı, balgam – idrar ve gaz söktürücü, ses kısıklığı, öksürük, boğmaca, kellik ve uyuzluğun tedavisinde kullanılabilecek özelliklere sahiptir. Bronşit, astım, eklem ağrıları ve kas ağrılarında haricen de kullanılır. Kan dolaşımını düzenleyici etkisi vardır. Kansızlık, kalp damarlarını açıcı, tansiyon, damar sertliği, karaciğer hastalıkları, mide ağrısı, barsak sancıları ve barsak parazitlerine karşı, şeker hastalığı, ağız kokusu ve diş ağrılarında olumlu yönde etkisi vardır [37]. Ağız yangılarına karşı etkilidir. Arı ve böcek sokmalarında da yangıyı kesip rahatlatır. Bu etkilerinden yararlanmak üzere, yukarda tarifi verilen infüzyonla ya da, 1 tatlı kaşığı dolusu bitkinin suda kaynatılmasıyla hazırlanan dekoksiyonla ağız iyice çalkalanır. Böcek veya arı sokması durumlarında, sokulan yer aynı dekoksiyonla sıkıca ovuşturulur. Sabahları kahve veya çay yerine bir bardak kekik çayı içen, etkisini kısa sürede fark edecektir: Zeka keskinliği, midede rahatlık, sabah öksürüğüne tutulmamak ve genel bir rahatlık. Kekik, çiçeklenme zamanı 5
www.UlusalTezMerkezi.net internet sitesi akademik bilgiye erişimi kolaylaştırmak amacıyla kurulmuştur. YÖK ile herhangi bir bağlantısı yoktur. Tezlerin aranılan anahtar kelime ile ilgili bölümleri adil kullanım hakkı çerçevesinde, kanunlara uygun olarak yayınlanmaktadır. Herhangi bir ticari kar etme amacı olmaksızın sadece bilgiye erişimi hızlandırmak amaçlıdır. Istek, Sikayet, Oneri: [email protected]Tamam
