🔈 Yazıyı dinlemek için tıklayınız

İşlem sırasında kabuktaki yağ hücreleri patlatılmakta, suyla sürüklenen yağ, santrifüj yoluyla ayrılmaktadır.
Distilasyon (damıtma, imbikleme): En yaygın uçucu yağ elde etme yöntemidir. Bu yöntem üç farklı tarzda uygulanmaktadır;
a) Su distilasyonu: Bitki materyali su ile birlikte distilasyon kabına koyulur ve suyun dıştan veya buhar enjeksiyonu ile içten ısıtılmasıyla kaynamasını takiben oluşan buharın, soğutucu yüzeyde yoğunlaşması sonucu uçucu yağ ve su birlikte ayırma kabında toplanırlar. Yoğunluk farkından ötürü uçucu yağ, ya suyun üzerinde yüzer veya dibe çöker.
b) Buhar distilasyonu: Daha çok eski tip imbiklerde ve sanayide kullanılan bir yöntemdir. Bu yöntemde bitkisel materyal kazan içindeki ızgaranın üzerine boşaltılır. Izgaranın altındaki haznede bulunan suyun dıştan ısıtılarak kaynatılması sonucu oluşan buhar bitki materyalindeki uçucu yağı sürükler. Soğutucuda yoğunlaşan su ve uçucu yağın, yukarıda anlatıldığı şekilde ayrılmasıyla uçucu yağ elde edilmiş olur.
Ekstraksiyon: Yakın zamana kadar Fransada uygulanmış olan bu yöntem, nadide çiçeklerin kokularının özel hazırlanmış, tamamen kokusuz katı yağlarla ekstre edilmesi esasına dayanmaktadır. Bunun için üzerine yağ sürülmüş cam plaklar arasına yerleştirilen çiçeklerin kokulu maddeleri, onları çözen yağa geçer. Çiçeklerin sürekli tazelenmesiyle doygun hale geçen yağa pomat denir. Pomadın etil alkolle ekstraksiyonu sonucu elde edilen ürüne ekstre adı verilir. Bu olduğu gibi kullanılabilir veya alkolün vakum altında uçurulmasıyla absolü elde edilerek de kullanılabilir. Absolünün özellikleri uçucu yağa çok yakındır. Hoş kokulu ve alkolde çözünürlük özellinden ötürü parfümeride kullanılırlar [44].
1.4. Çalışmanın Amacı
Kimyasal katkılar içeren gıda maddeleri ve yapay ilaçların günümüzde birçok yan etkilerinin ortaya çıkması doğal ürünlere olan ilgiyi artırmıştır. Ülkemizin ve bölgemizin bu amaçlarla yararlanılabilecek bitki türleri bakımından zengin olduğu bilinmektedir. Bu çalışma ile Elazığ ve çevresinde doğal yayılış gösteren O. vulgare subsp. gracile bitkisinin değişik dönemlerdeki yağ içeriği ve bunun bileşimi ve özelliklerinin araştırılması amaçlanmıştır. Böylece bu sahadaki bilgi birikimine katkı sağlanabileceği gibi doğal ürün olarak değişik amaçlarla yararlanma potansiyeli belirlenmiş olacaktır. Bitkinin uçucu yağlarının kalitatif ve kantitatif anlamdaki kompozisyonu, değişik vejetasyon dönemlerindeki göstermiş olduğu yağ verim ve kompozisyon değişikliği ileride çay olarak kullanılması ve ekonomik olarak kullanılabilirliği konularında yapılacak çalışmalara temel veri kazandırmayı amaçlamaktadır.
10