8 DELİRYUM DEĞERLENDİRME SKALALARI Deliryumun tanısında daha önce bahsedildiği gibi altın standart; YBÜ doktoru tarafından CAM-ICU (Confusion Assesment Method For The İntensive Care Unit) değerlendirmesi ile tanı konulduktan sonra, diğer tüm psikiyatrik tanıların sınıflandırıldığı DSM-IV kriterlerine göre klinik olarak hikaye ve muayene ile bir psikiyatrist tarafından tanı konmasıdır.14 Yoğun bakımda hastalarla iletişim zor olduğu için kritik hastalarda deliryumun fark edilmesi ve tanın konması zorlaşabilmektedir. Mekanik ventilatördeki hastalarda deliryumun tanısında yoğun bakım doktorlarının kullanabileceği ölçekler geliştirilmiştir. Bu ölçeklerden bir tanesi Dubois ve ark. tarafından geliştirilen yoğun bakım deliryum izlemi kontrol listesi (Intensive Care Delirium Screening Checklist)dir.12,25 Bu liste sekiz maddeden oluşur. Bilinç değişikliği, dikkat toplayamama, oryantasyon bozukluğu, halüsinasyon, psikoz, psikomotor ajitasyon veya retardasyon, uygunsuz konuşma veya duygu durumu, uyku, uyanıklık siklusunun bozulması ve semptomların dalgalanması deliryum kontrol listesinin maddeleridir.25 Her madde 0 veya 1 puan alır ve toplam puan dörtten fazla ise deliryum tanısı konur. Bu ölçeğin sensitivitesi %99 olarak bildirilmiştir.25 Yoğun bakımda konfüzyonun değerlendirilmesi amacıyla Yoğun bakım ünitesinde konfüzyonun değerlendirme ölçeği (YBÜ-KDÖ) [The Confusion Assessment Method for the Intensive Care Unit (CAM-ICU)]de geliştirilmiştir26. Bu ölçeğin İngilizce orjinalinin sensitivitesi %93100, spesifisitesi %98100 olarak bildirilmiştir Hart ve ark. tarafından geliştirilen görsel dikkat testinde hastaya beş tane resim üçer saniye ara ile gösterilir, daha sonra on tane resim (beş tanesi yeni, beş tanesi daha önce gösterilen resimler) gösterilir ve arasından daha önceki resimleri hatırlaması istenir. Bu testte sekizden az doğru cevap verilmesi deliryum lehine alınır. YBÜ deliryum değerlendirmesinde kullanılan RASS (Richmond Agitation Sedation Scale) skoru kullanılarak puanlama yapılmış ve 4 en yüksek (tamamen uyanık) ve -5 (derin komada ve cevapsız) şeklinde değerlendirilebilmektedir. RASS ajitasyon için+ 4, sedasyon için – 5, sakinlik ve uyanık hasta için birer seviye şeklinde 10 puanlı bir derecelendirme skalasıdır. Skala, 0 seviyesinde normal kabul edilirse, ajitasyon için pozitif sayısal dereceler ve sedasyon için negatif sayısal
8 DELİRYUM DEĞERLENDİRME SKALALARI Deliryumun tanısında daha önce bahsedildiği gibi altın standart; YBÜ doktoru tarafından CAM-ICU (Confusion Assesment Method For The İntensive Care Unit) değerlendirmesi ile tanı konulduktan sonra, diğer tüm psikiyatrik tanıların sınıflandırıldığı DSM-IV kriterlerine göre klinik olarak hikaye ve muayene ile bir psikiyatrist tarafından tanı konmasıdır.14 Yoğun bakımda hastalarla iletişim zor olduğu için kritik hastalarda deliryumun fark edilmesi ve tanın konması zorlaşabilmektedir. Mekanik ventilatördeki hastalarda deliryumun tanısında yoğun bakım doktorlarının kullanabileceği ölçekler geliştirilmiştir. Bu ölçeklerden bir tanesi Dubois ve ark. tarafından geliştirilen yoğun bakım deliryum izlemi kontrol listesi (Intensive Care Delirium Screening Checklist)dir.12,25 Bu liste sekiz maddeden oluşur. Bilinç değişikliği, dikkat toplayamama, oryantasyon bozukluğu, halüsinasyon, psikoz, psikomotor ajitasyon veya retardasyon, uygunsuz konuşma veya duygu durumu, uyku, uyanıklık siklusunun bozulması ve semptomların dalgalanması deliryum kontrol listesinin maddeleridir.25 Her madde 0 veya 1 puan alır ve toplam puan dörtten fazla ise deliryum tanısı konur. Bu ölçeğin sensitivitesi %99 olarak bildirilmiştir.25 Yoğun bakımda konfüzyonun değerlendirilmesi amacıyla Yoğun bakım ünitesinde konfüzyonun değerlendirme ölçeği (YBÜ-KDÖ) [The Confusion Assessment Method for the Intensive Care Unit (CAM-ICU)]de geliştirilmiştir26. Bu ölçeğin İngilizce orjinalinin sensitivitesi %93100, spesifisitesi %98100 olarak bildirilmiştir Hart ve ark. tarafından geliştirilen görsel dikkat testinde hastaya beş tane resim üçer saniye ara ile gösterilir, daha sonra on tane resim (beş tanesi yeni, beş tanesi daha önce gösterilen resimler) gösterilir ve arasından daha önceki resimleri hatırlaması istenir. Bu testte sekizden az doğru cevap verilmesi deliryum lehine alınır. YBÜ deliryum değerlendirmesinde kullanılan RASS (Richmond Agitation Sedation Scale) skoru kullanılarak puanlama yapılmış ve 4 en yüksek (tamamen uyanık) ve -5 (derin komada ve cevapsız) şeklinde değerlendirilebilmektedir. RASS ajitasyon için+ 4, sedasyon için – 5, sakinlik ve uyanık hasta için birer seviye şeklinde 10 puanlı bir derecelendirme skalasıdır. Skala, 0 seviyesinde normal kabul edilirse, ajitasyon için pozitif sayısal dereceler ve sedasyon için negatif sayısal
www.UlusalTezMerkezi.net internet sitesi akademik bilgiye erişimi kolaylaştırmak amacıyla kurulmuştur. YÖK ile herhangi bir bağlantısı yoktur. Tezlerin aranılan anahtar kelime ile ilgili bölümleri adil kullanım hakkı çerçevesinde, kanunlara uygun olarak yayınlanmaktadır. Herhangi bir ticari kar etme amacı olmaksızın sadece bilgiye erişimi hızlandırmak amaçlıdır. Istek, Sikayet, Oneri: [email protected]Tamam
